10 thay đổi của Luật Đất đai sửa đổi năm 2023 (hiệu lực từ 01/07/2025), đặc biệt liên quan đến thẩm quyền chính quyền địa phương:
1. Phân cấp mạnh cho cấp xã trong thẩm định giá đất
- Chủ tịch UBND xã được quyền thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp xã.
- Cơ quan chuyên môn xã hỗ trợ xác định giá đất; Chủ tịch xã tham gia hội đồng cấp tỉnh .
2. Doanh nghiệp được làm thủ tục đất đai trực tiếp tại xã
- Doanh nghiệp thực hiện dự án quy mô nhỏ chỉ cần làm hồ sơ tại cấp xã để góp đất, thuê đất, giao đất và chuyển mục đích .
3. Miễn tiền thuê – xã giải quyết các thủ tục
- Nếu doanh nghiệp được miễn toàn bộ tiền thuê đất, xã có thể xử lý giao đất, cho thuê và chuyển mục đích mà không cần qua huyện hoặc tỉnh .
4. Xã được xác nhận bản trích đo địa chính
- UBND cấp xã có quyền xác nhận bản trích đo bản đồ địa chính để phục vụ cấp Sổ đỏ
5. Cấp xã ra quyết định cưỡng chế và giải quyết tranh chấp
- Xã được quyền cưỡng chế kiểm đếm, thu hồi đất, trưng dụng, thành lập ban cưỡng chế và giải quyết tranh chấp đất đai
6. Xã quyết định giao thuê và chuyển mục đích đất
- Chủ tịch xã có thể quyết định giao đất không thu tiền, cho thuê và chuyển đổi mục đích cho cá nhân, cộng đồng
7. Bỏ Khung giá đất – cấp tỉnh ban hành bảng giá hàng năm
- Loại bỏ cơ chế “khung giá 5 năm”, chuyển thành “bảng giá đất” do UBND tỉnh công bố hàng năm; bảng giá đầu tiên áp dụng từ 1/1/2026
8. Quy định minh bạch phương pháp định giá đất
- Luật mới quy định rõ nguyên tắc và phương pháp so sánh, thu nhập, thặng dư, hệ số điều chỉnh để tránh sự chồng chéo giữa hội đồng thẩm định và tổ chức tư vấn
9. Thời điểm tính tiền thuê đất rõ ràng hơn
- Xác định cụ thể thời điểm bắt đầu tính tiền thuê khi gia hạn hoặc điều chỉnh thời hạn đất cho thuê
10. Cơ chế tách dự án bồi thường – tái định cư
- Dự án bồi thường, tái định cư được tách riêng khỏi dự án đầu tư, do Bộ TN‑MT quy định; giúp phân cấp rõ ràng hơn giữa chính quyền địa phương và nhà đầu tư
Diễn giải & Ý nghĩa liên quan đến địa giới & chính quyền
- Việc trao quyền cho chính quyền cấp xã (như thẩm định, giải quyết hồ sơ, cưỡng chế) giúp đẩy mạnh hiệu quả và giảm thủ tục cấp huyện/tỉnh.
- Việc thay đổi cơ chế giá đất – từ Khung giá sang Bảng giá hàng năm – tạo điều kiện cho chính quyền địa phương phản ánh sát giá thị trường, liên quan chặt chẽ đến việc cập nhật giá theo ranh giới hành chính mới.
- Thông qua tách bồi thường – tái định cư và xác định thời điểm tính thu tiền thuê đất, hệ thống quản lý đất đai được minh bạch và phù hợp hơn với sự sắp xếp hành chính như mở rộng hay nhập xã, huyện, tỉnh.
Alan Đức Pro
Chia sẻ tri thức – Kiến tạo tương lai